Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een breder begrip dan seksueel misbruik. Hieronder vallen ook gedragingen die leiden tot seksueel misbruik of het scheppen van een klimaat waarin misbruik gedijt. De gedragscode die de sport hanteert verklaart elk seksueel grensoverschrijdend gedrag als ontoelaatbaar.
Definitie seksueel misbruik:
Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering, in verbale, non-verbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren; en /of plaatsvindt binnen een ongelijke machtsverhouding (volwassene – kind, hulpverlener – cliënt, leerkracht – leerling, trainer – pupil, leiding – jeugdlid, e.d.); en/of andere handelingen of gedragingen die strafbaar zijn volgens het Wetboek van Strafrecht.
In het eerste deel van de definitie wordt uitgelegd dat de gevoelens van het slachtoffer bepalend zijn en niet de gedachten of bedoelingen van de pleger. Dat wordt verwoord in de laatste zin “die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren”. De grenzen van wat ‘gewenst’ en ‘ongewenst’ is, verschillen per persoon. Het gaat om het respecteren van de grenzen die de ander aangeeft, of laat blijken. De één lacht mee met een dubbelzinnig grapje; de ander voelt zich er ongemakkelijk onder. Of: wat voor het ene kind een bemoedigend klopje is, zal een ander opvatten als een vervelende en onnodige aanraking. Het gaat hierbij om situaties tussen volwassenen of kinderen onderling.
Een veel minder ‘grijs gebied’ wordt verwoord in het tweede deel van de definitie. Hier gaat het om misbruik maken van de ongelijke machtspositie tussen een volwassene / begeleider enerzijds en een kind, een volwassene met een verstandelijke beperking en/of een volwassene die in een onmachtige situatie verkeert anderzijds. Een belangrijk wetsartikel in het kader van misbruik van een kind door een medewerker van de vereniging is artikel 249 in het Wetboek van Strafrecht:
“Hij die ontucht pleegt met zijn minderjarig kind, stief- of pleegkind, zijn pupil, een aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid toevertrouwde minderjarige of zijn minderjarige bediende of ondergeschikte, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of een geldboete van de vierde categorie.”
Daarnaast is iedere vorm van seksuele toenadering met jeugdigen beneden de 16 jaar verboden (Wetboek van Strafrecht: artikel 244, 245, 247, 248a, 249). Net zoals het maken van afbeeldingen van seksuele gedragingen van iemand die nog geen 18 jaar is (Wetboek van Strafrecht: artikel 240b). Deze wetsartikelen zijn bedoeld om kwetsbare personen te beschermen.
Als het gaat om seksueel misbruik van volwassenen zijn de artikelen 242 (seksueel binnendringen van het lichaam / verkrachting) en 246 (aanranding) van belang.